Samodzielne badanie piersi ma szczególnie istotne znaczenie dla kobiet żyjących w krajach, których system opieki medycznej nie przewiduje lub nie może zrealizować badań przesiewowych, obejmujących wszystkie mieszkanki danego państwa, przeprowadzanych przez fachowy personel. Jest rzeczą oczywistą, że każdy człowiek znakomicie zna swoje ciało, zatem może w nim wykryć pierwszy różne nieprawidłowości, na które nawet lekarz nie zwróciłby uwagi. Z drugiej strony jednak nie można mieć do siebie w tym względzie pełnego zaufania. Oznacza to, że kobieta przeprowadzająca regularną samokontrolę piersi powinna okresowo – przynajmniej raz w roku – poddać się badaniu wykonanemu przez lekarza. Każda, nawet wydawałoby się błaha zmiana stwierdzona w samodzielnie przeprowadzonym badaniu oznacza konieczność skontaktowania się z lekarzem opieki podstawowej, chirurgiem bądź ginekologiem. Stanem idealnym byłoby przeprowadzanie samokontroli przez wszystkie kobiety po 30 roku życia, stanem zadowalającym zaś, by robiły to osoby po 50 roku życia. W czasie badania należy zwrócić szczególną uwagę na zmiany kształtu piersi, zmiany na skórze (inne zabarwienie, zgrubienia, wypryski), także w obrębie brodawki. Wreszcie na obecność wydzieliny z brodawki sutka. Kobiety miesiączkujące powinny badać się około 3-5 dni po zakończeniu krwawienia miesięcznego; kobiety, które nie miesiączkują – w regularnych, najlepiej czterotygodniowych odstępach czasu.