Soczewki kontaktowe

Soczewki nagałkowe, potocznie zwane szkłami kontaktowymi, znane są od ponad 100 lat. Dziś nosi je około wiele milionów ludzi. Istnieją trzy podstawowe rodzaje soczewek kontaktowych: miękkie, wykonane z hydrożelu „hema”, przylegające po założeniu do rogówki i części otaczającej ją białkówki, twarde, ze zmodyfikowanego pleksiglasu lub fluorosilikonu, spoczywające tylko na rogówce oraz półtwarde (twardy środek z miękką obwódką). Soczewki twarde służą m.in. do korekcji astygmatyzmu do 2,5 dioptrii, postępującej krótkowzroczności oraz leczenia chorób stożka rogówki (w tym ostatnim przypadku eliminują na lata konieczność skomplikowanych przeszczepów rogówki).

Soczewki miękkie z punktu widzenia optyki są gorsze, ale nie wymagają długiego okresu przyzwyczajania się do ich noszenia (dlatego wybiera je 90 proc. pacjentów).

Na świecie produkowane są soczewki nietypowe, dla specjalnych grup pacjentów, np. soczewki z filtrem ultrafioletowym (chroniące rogówkę i soczewkę przed zaćmą), pochłaniającym UV ze słońca, monitorów, łuku spawalniczego łub miękkie soczewki cylindryczne wyrównujące astygmatyzm do 6 dioptrii. Przy pewnych wadach wzroku stosowanie soczewek kontaktowych bywa koniecznością. Astygmatyzm powyżej 3 dioptrii, stożek rogówki dający nieregularny astygmatyzm, blizny pooperacyjne rogówki, obuoczna krótkowzroczność powyżej 10 dioptrii i nadwzroczność powyżej 6 dioptrii, stan po jednostronnym usunięciu zaćmy, różnowzroczność powyżej 3 dioptrii
–    to choroby, przy których nieużywanie soczewek grozi niedowidzeniemi następowym zezem. Pacjenci z takimi wskazaniami medycznymi mogą ubiegać się o zwrot kosztów soczewek kontaktowych we właściwym Wydziale Zdrowia. Soczewki kontaktowe mają wiele zalet, ale lekarze notują np. przypadki keratopatii (zmiany zwyrodnieniowe uszkadzające rogówkę) po długim ich noszeniu.

Soczewek kontaktowych nie mogą nosić pacjenci jednooczni, z ostrą jaskrą lub niewyrównaną cukrzycą, ropnym, przewlekłym zapaleniem spojówek. Względne przeciwwskazania to: choroby psychiczne, gorączkowe, wykonywanie niektórych zawodów i klimat zimny (poniżej 18 stopni). U dzieci dobiera się soczewki w wieku ok. 13-14 lat (gdy postępy wad wzroku są największe), rzadko u 4-7 latków (np. w krótkowzroczności postępującej). Osobom po 40-45 roku życia zwykle dobiera się też okulary małej mocy do patrzenia z bliska (istnieją dwu-trzyogniskowe soczewki, ale są drogie).